Over Het Kersjes Fonds

Foto met dank aan de Stichting Archief Kors van Bennekom, www.korsvanbennekom.nl

Belangrijk: koerswijziging Het Kersjes Fonds

Per 1 januari 2022 heeft het fonds zijn koers gedeeltelijk verlegd door meer geld uit te trekken voor minder projecten. Originele en prikkelende muziekprojecten komen in aanmerking voor substantiële financiële steun vanaf de ontwikkeling van een idee tot aan de uitvoering op het podium. Kwaliteit staat hierbij voorop. Bekijk ons nieuwsbericht en zie voor verdere informatie aanvragen.

Het Kersjes Fonds

ANTON KERSJES, dirigent van Amsterdam – zoals hij zichzelf noemde – stimuleerde tot aan zijn dood in 2004 met gulle hand het Nederlandse muziekleven. Ook na zijn dood kunnen jonge, talentvolle musici op zijn steun rekenen.

Het Kersjesfonds werd in 1994 opgericht door de populaire Nederlandse dirigent Anton Kersjes (1923-2004) en diens echtgenote Margreet van de Groenekan. Als een van de grotere particuliere stimuleringsfondsen voor cultuur in Nederland geeft het fonds jaarlijks ca. € 350.000 uit aan haar doelstellingen, in de vorm van beurzen en prijzen voor jong talent en de ondersteuning van bijzondere projecten en originele initiatieven. Het strijkkwartet geniet daarbij bijzondere aandacht. 

Bijzondere bijdragen aan unieke projecten

Wat betreft de ondersteuningen voor muziekprojecten gaat het fonds een nieuwe koers varen. Het fonds verlegt gedeeltelijk zijn koers en trekt vanaf 1 januari 2022 meer geld uit voor minder projecten. Kwaliteit staat voorop. Originele en prikkelende muziekprojecten komen in aanmerking voor substantiële steun vanaf de ontwikkeling van een idee tot aan de uitvoering op het podium. 

Alle praktische gegevens met betrekking tot het indienen van een aanvraag vindt u onder ‘Aanvragen’. 

Meer over de visie en doelstellingen van het fonds staan onderaan deze pagina onder: ‘Het nieuwe beleid van Het Kersjes Fonds’. 

Prijsuitreiking 2014 aan Dudok Kwartet en Dana Zemtsov
 

Het Kersjes Fonds reikt jaarlijks de Kersjesprijs t.w.v. 50.000 euro uit aan uitzonderlijk talent in de Nederlandse kamermuziek. Het geld kan in drie jaar besteed worden aan alles wat bijdraagt aan de carrière van de jonge musici. Zie ook talentontwikkeling.

Deze prestigieuze prijs werd gewonnen door o.m. het Ragazze Quartet, Dudok Kwartet, Navarra String Quartet, Calefax, het Storioni Trio, Van Baerle Trio, Busch Trio, Delta Pianotrio. Complete lijst prijswinnaars zie onder ‘Alle laureaten’. Ook reikt het fonds jaarlijks stipendia uit aan jonge, veelbelovende strijkkwartetten, zoals in 2020 het ADAM Quartet, Dostojevski Quartet, Belinfante Quartet en het Helikon Quartet. 

Prijsuitreiking 2013: Rosa Arnold neemt de prijs in ontvangst voor het Ragazze Kwartet
 
Prijsuitreiking 2012 aan Van Baerle Trio, Amarins Wierdsma en Karel Deseure

Beurzen voor grote beloften

Het Kersjes Fonds reikt jaarlijks twee beurzen uit van elk €15.000,- aan een jonge talentvolle Nederlandse (of in Nederland woonachtige) dirigent(e) en violist(e). De beurzen zijn bedoeld voor buitenlandse studie.
Eerder werd de directiebeursen toegekend aan o.m. Bas Wiegers, Peter Dijkstra, Otto Tausk en Karel Deseure. 

Voorzitter Hans van Veggel reikt de beurs uit aan Amarins Wierdsma

De beurs voor violisten ging o.m. naar Diamanda Dramm, Noa Wildschut, Amarins Wierdsma, Maria Milstein en Rosanne Philippens. Ook werden een aantal keren altvioolbeurzen uitgereikt, zoals aan Dana Zemtsov en aan Anna-Magdalena Den Herder.

Het nieuwe beleid van Het Kersjes Fonds:

1.1 Nieuw beleid 

 Vijfentwintig jaar heeft het bestuur van Het Kersjes Fonds prijzen, beurzen en stipendia toegekend en muziekprojecten financieel ondersteund volgens de initiële doelstellingen van Anton Kersjes. Na een evaluatie van deze activiteiten heeft het bestuur besloten te kiezen voor een nieuw beleid, met name met betrekking tot de wijze van selecteren, beoordelen en financieel ondersteunen van muziekprojecten zoals hierna wordt toegelicht. Het toekennen van prijzen, beurzen en stipendia blijft behouden.

Klassieke of hedendaagse muziek liggen aan de basis van elk te steunen muziekproject.

Met deze beleidswijziging speelt Het Kersjes Fonds in op veranderingen en vernieuwingen in het Nederlandse muziekleven.

1.2 Huidig beleid

Het huidige beleid is primair gericht op:

a.      de ondersteuning en ontwikkeling van jonge, getalenteerde violisten zowel individueel als in ensembleverband, zoals in de eerste plaats het strijkkwartet en daarnaast andere kleine ensembles zoals het pianotrio,

b.      de ondersteuning en ontwikkeling van jonge dirigenten (onder meer door ondersteuning van een assistent-dirigentschap bij het Nederlands Philharmonisch Orkest), de ondersteuning van de Nationale Master Orkestdirectie,

c.      het ondersteunen van bijzondere projecten: een categorie muzikale activiteiten die voor een belangrijk deel in het verlengde ligt van de categorieën onder a en b, met een hoge kwaliteit en zich dermate onderscheidend dat zij verdienen te worden gesteund,

d.      de jaarlijkse toekenning van de Kersjesprijs, de vioolbeurs, stipendia voor strijkkwartet en (zo mogelijk) de directiebeurs; de selectie hiervoor vindt plaats op basis van scouten,

e.      de jaarlijkse Kersjesuitreiking waarbij de winnaars van prijs, beurzen en stipendia zich kunnen presenteren.

1.3 Van oud beleid naar nieuw beleid 

In de afgelopen vijfentwintig jaar heeft het bestuur naast toekenning van gelden aan de categorieën genoemd onder a en b zich beziggehouden met de behandeling van aanvragen met betrekking tot projecten zoals omschreven onder c die, in de woorden van Anton Kersjes, veelal konden worden aangeduid met: leuke dingen voor de mensen. 

De daarbij gehanteerde criteria voor toekenning van donaties in deze categorie waren:

  • niveau musici
  • originele/prikkelende programmering
  • haalbaarheid dekkingsplan en gevraagde bijdrage realistisch
  • gezonde organisatie
  • realistisch publieksbereik;

met de aantekening dat projecten waarbij laureaten zijn betrokken vaak de voorkeur genieten, mits ze voldoen aan bovenstaande criteria. De gedachte hierachter was dat het fonds ook na de besteding van de beurs of prijs nog betrokken bleef bij de oud-laureaten. 

Het bestuur heeft vastgesteld dat het na vijfentwintig jaar wenselijk is het gevoerde beleid te evalueren en zich daarbij de vraag gesteld, of het wijs en wenselijk is om het huidige beleid de komende vijf á tien jaar te continueren, of dat het zinvol zou zijn te kiezen voor een fundamentele verandering. De reden waarom houdt ermee verband dat gaandeweg bij de behandeling van de zogenoemde kleine aanvragen herhaaldelijk de vraag rees in hoeverre de toekenning ervan doelmatig was en de te ondersteunen muzikale activiteiten daadwerkelijk een verschil maakten met al die muzikale activiteiten die ook zonder steun van Het Kersjes Fonds plaatsvonden. Het stellen van deze vraag bevatte hierop het antwoord. 

Daarom heeft het bestuur besloten zijn beleid met betrekking tot de wijze van selecteren, het beoordelen en financieel ondersteunen van muziekprojecten te wijzigen en daarmee zijn betrokkenheid bij die projecten te intensiveren.

Het Kersjes Fonds wil zich naast het toekennen van prijzen, beurzen en stipendia en het ondersteunen van de Nationale Master Orkestdirectie in de toekomst uitsluitend richten op muziekprojecten die het hiervoor genoemde verschil wel maken.

Hierbij wordt gedacht aan verrassende projecten met impact, die nieuwe ontwikkelingen op het gebied van de actuele uitvoeringspraktijk ondersteunen en de toeschouwer/luisteraar prikkelen.

Deze projecten worden puur op inhoud en belang geselecteerd.

Bij deze selectie wil Het Kersjes Fonds verrast worden, waarbij woorden als ‘impact’ en ‘avontuur’ leidend zijn. 

Samengevat houdt dit in: het bestuur van Het Kersjes Fonds heeft zich tot doel gesteld creativiteit in de sector te ondersteunen op basis van originaliteit, kwaliteit, urgentie en financiële haalbaarheid. Het wil hieraan zo mogelijk een substantiële bijdrage leveren.

Het nieuwe beleid zal zowel in artistiek als logistiek opzicht verschil maken voor het veld: de aanvragers/geselecteerden van de uitgekozen projecten hoeven door de (soms meerjarige) steun minder aanvragen voor kleine bedragen in te dienen. Dat scheelt veel werk en onzekerheid. Men kan meer tijd en energie stoppen in het creatieve proces. 

Na introductie van het nieuwe beleid wordt het muzikale veld uitgedaagd om met nieuwe creatieve en verrassende projecten te komen.  

De gedachte achter het nieuwe beleid is dat Het Kersjes Fonds de makers/organisatoren stimuleert om schijnbaar onmogelijke dromen waar te maken. 

1.4 Drie sporenbeleid

Naast het nieuwe beleid zoals hiervoor omschreven, blijven de toekenning van de jaarlijkse Kersjesprijs, beurzen en stipendia gehandhaafd. Ook blijft de steun voor jonge dirigenten als belangrijke pijler overeind. 

Er ontstaat daarmee een drie sporenbeleid:

A Prijs, beurs, stipendium: bij de toekenning van de prijs/beurzen/stipendia neemt Het Kersjes Fonds het initiatief door een keuze te maken op basis van een short list van genomineerde kandidaten. Het gaat om de categorieën strijkkwartet/ensemble, viool en directie.

B Bijzondere projecten: hier ligt het initiatief in eerste instantie bij ‘het veld’: Het Kersjes Fonds laat zich verrassen door originele initiatieven en bijzondere projecten van ensembles of organisaties uit het muziekveld. Het Kersjes Fonds kan ook zelf ensembles/musici/organisaties actief stimuleren om een aanvraag in te dienen.

C Talentontwikkeling gericht op jong talent: Ook in het nieuwe beleid blijft Het Kersjes Fonds jonge musici ondersteunen bij hun muzikale ontwikkeling op het hoogste niveau. 

Het Kersjes Fonds continueert de jaarlijkse steun aan de Nationale Master Orkestdirectie, een samenwerking tussen het Koninklijk Conservatorium Den Haag, het Conservatorium van Amsterdam en Het Kersjes Fonds. Deze samenwerking wordt jaarlijks geëvalueerd.

Individuele strijkers, strijkkwartetten en dirigenten kunnen steun aanvragen voor incidentele masterclasses en zomercursussen.

1.5 Bijzondere projecten: aantal projecten per jaar, omvang, duur, budget

Het nieuwe beleid houdt in dat Het Kersjes Fonds de gelden die tot nu toe besteed worden aan kleinere projectaanvragen (‘leuke dingen voor de mensen’) in de toekomst zal gaan uitgeven aan 1 tot ca. 4 projecten of organisaties per jaar, waarbij er per jaar in totaal een bedrag beschikbaar is van ca.€120.000.

Dit bedrag staat los van de jaarlijkse uitgaven aan prijs, beurzen en stipendia en de NMO. 

De projecten kunnen groot maar ook klein zijn. De inhoud is bepalend. 

De hoogte van de gevraagde financiële steun aan Het Kersjes Fonds is niet bepalend. Een project waarvoor bijvoorbeeld een bijdrage van € 50.000,– á € 100.000,– wenselijk en aanvaardbaar zou zijn, kan even verrassend zijn als een project waarvoor een bijdrage nodig is van slechts € 5.000,–. Het gaat primair om de inhoud en niet om het financiële belang.

Ditzelfde geldt ook voor de duur van een project. Dit kan de uitvoering betreffen op één dag, of een periode beslaan van twee à drie jaar. Het is uitdrukkelijk niet de bedoeling ensembles gedurende een aantal jaren financieel te ondersteunen bij hun exploitatie anders dan in het kader van een specifiek project dat een ensemble of organisatie bij Het Kersjes Fonds heeft ingediend. 

1.6 Selectie bijzondere projecten 

Bij de selectie voor bijzondere projecten wil Het Kersjes Fonds zich laten verrassen door de inhoud van het project. Een onderscheid in verschillende categorieën als kamermuziek of festivals zou dit in de weg staan en wordt niet gemaakt. Jong talent geniet bijzondere aandacht, maar is niet leidend.

Grote en kleine projecten kunnen, mits deze voldoen aan de in 1.3 geformuleerde criteria, voor ondersteuning door Het Kersjes Fonds in aanmerking komen. Een belangrijke voorwaarde om voor steun in aanmerking te komen, vormt de toepassing van de fair practice code. 

Hoofdcriteria binnen het nieuwe beleid blijven:

  • originele/prikkelende programmering
  • niveau musici
  • haalbaarheid dekkingsplan en gevraagde bijdrage realistisch
  • toepassing ‘fair practice code’
  • gezonde organisatie
  • realistisch publieksbereik

Nieuwe criteria zijn: 

  • het project geeft blijk van urgentie
  • de gevraagde bijdrage is essentieel; geen druppel op de gloeiende plaat

1.7 Nationale Master Orkestdirectie (NMO); steun voor individuele strijkers, strijkkwartetten en dirigenten. 

De Nationale Master Orkestdirectie is geïnitieerd door Het Kersjes Fonds in samenwerking met het Conservatorium van Amsterdam en het Koninklijk Conservatorium Den Haag. Het beleid ten aanzien van de NMO is succesvol gebleken. De financiële bijdrage in de vorm van ‘out of pocket’-kosten van ca €50.000,– per jaar blijft bestaan, en wordt jaarlijks geëvalueerd.

Het Kersjes Fonds reserveert in beginsel €25.000 per jaar voor aanvragen van individuele strijkers, strijkkwartetten en dirigenten voor masterclasses en zomercursussen. Deze steun is gericht op de persoon, niet op de instelling. De steun van HKF is in de eerste plaats bedoeld voor aan Nederland verbonden musici; alleen aan Nederland verbonden strijkers en dirigenten kunnen een aanvraag indienen voor masterclasses. Een strijkkwartet dat in aanmerking wil komen voor steun moet kunnen aantonen dat de musici aan Nederland verbonden zijn, en moet uit tenminste één Nederlander bestaan.

1.8 Uitreiking Prijs/beurzen/stipendia

De uitreiking van de Kersjesprijs en Beurs vindt jaarlijks plaats op wisselende locaties. Het Kersjes Fonds kiest ervoor om een herkenbaar evenement te organiseren met zoveel mogelijk publieke belangstelling.

Per jaar wordt besloten of het zinvol is om naast de uitreiking ook aandacht te besteden aan in het Nieuwe Beleid gehonoreerde projecten. 

                                                                                                                                                                           Amsterdam, 1 april 2023